'Hayat parasız olmalı' diyen bu adam kim?
İnternette çığ gibi büyüyen 21. yüzyılın ütopya hareketi Zeitgeist'ın fikir babası Jacques Fresco ntvmsnbc'ye konuştu. Fresco, dünyalılara paranın olmadığı teknolojik bir yaşam biçimi öneriyor. Önermekle kalmayıp yol da gösteriyor.
 |
|
ISTANBUL - Paranın artık yaşamınızda olmadığı, teknolojinin insanlığın yıkımı için değil yükselişi için kullanıldığı ‘çağın zihniyetini’ yakalamış bir medeniyet hayal edin…
Bilimkurgu romanından fırlamış gibi görünen böyle bir toplum oluşturma fikri, ilk kez Jacques Fresco'nun ağzından, 'Venüs Projesi' adıyla ‘Zeitgeist Addendum’ belgeselinde, dünya kamuyoyuyla paylaşıldı.
Peter Joseph tarafından 2007 ve 2008 yılında çekilen 'Zeitgeist-Çağın Zihniyeti' ve 'Zeitgest Addendum-Çağın Zihniyeti Devam' belgeselleri günümüz modern dünyasının temellerini eleştiriyor. Sadece 'Addendum' internetten 50 milyon kere indirildi. Peki nedir bu Zeitgeist?
Zeitgeist, Dünya'nın sahip olduğu zengin kaynakların ve teknolojnin yardımıyla, insanların doğaya sahip değil doğaya ait olduğu fikrini benimsiyor ve şimdiki sistemin dünya üzerindeki tüm sorunlara neden olduğunu iddia ediyor. Hem de geçerli delillerle; modern toplumla beraber insanlığın üstüne kabus gibi çöken şavaş çılgınlığı, Afrika'nın içinde bulunduğu kıtlık...
Zeitgeist temel olarak, "20. yüzyılda bilgi çağı savaş ile geldi, 21. yüzyılda ‘bilinç çağı’na ‘barış’ ile neden girilmesin?"' sorusuna cevap arıyor. Asimov’un, hiç gece olmayan gezegende geçen hikayesindeki insanlar nasıl ilk defa yıldızların ışığını gördüklerinde korkuyorsa, biz de barışın aydınlatıcı ışığından o kadar rahatsızız...
Zeitgeist ve Venüs Projesi ne öneriyor? Ortaya koyduğu ütopyaya ulaşmak mümkün mü? Projenini fikir babaları Jacques Fresco ve Roxanne Meadows ntvmsnbc'ye anlattı;
AÇLIK, YOKSULLUK SON BULABİLİR
'Zeitgeist Hareketi' ve Venüs Projesi nedir, neyi amaçlıyorsunuz?
Venüs Projesi geliştirdiği planla, özet olarak huzurlu ve sürdürebilir temeller üstüne oturmuş evrensel bir toplum vaat ediyor ve insan haklarının bir kağıt parçası değil, yaşam tarzı olduğu bir toplumun altını çiziyor. Proje ilk defa ‘Zeitgeist Addendum’ belgeseliyle uluslararası kamuoyuyla paylaşıldı.
Zeitgeist hareketi Venüs Proje’sinin aktivist kolu olarak yer alıyor. Venüs Projesi geleceği gösteren bir ayna değil; Projenin amacı zaten bildiğimiz şeyleri uygulamaya koyup sürdürülebilir gelişimiş medeniyet seviyesine ulaşmak. Yıllar süren savaş, açlık, yoksulluk ve insanların haksız yere çektikleri acılar aslında önlenebilir olmakla beraber, kabul edilemez bir gerçek. Bunun için de bildiğimiz medeniyetin yeniden en baştan tasarlanması gerektiğini düşünüyoruz. Bu amaçtan daha azını hedefleyen bir girişim günümüze kadar yaşananların devamına yol açacaktır.
 |
Hareketimiz, şu ana kadar var olmuş olan hiçbir politik ekonomik ve sosyal sistem gibi yol almayacak. Yakın gelecekte paradan, politikadan, bireysel ve ulusal çıkarlardan bahsedilmeyen, amacı yüksek bilinç ve huzur seviyesine ulaşmak olan bir toplum öngörüyoruz. Çok idealist görünüyor olabilir fakat bu düşünce yıllar süren deneysel araştırmalar sonucu ortaya çıktı. Yapmamız gereken eğitim, ulaşım ve temiz enerji kaynaklarının üstüne gitmek.
Birçok insan daha yüksek etik değerlere sahip uluslararası kanunların veya anlaşmaların sürdürülebilir bir toplum oluşturmada en etkili yol olduğuna inanıyor. Etik seviyesi en yüksek insanlar politikacı olup bizi yönetseler bile günümüzde yaşadığımız sorunları yaşamaya devam edeceğiz. Çünkü asıl ihtiyacımız olan dünyanın kaynaklarını akıllıca kullanmak...
DÜNYA KAYNAKLARI HERKESE AİT
Küresel rekabet ve teknoloji hızla ilerlerken, uluslar ve insanlar ortak tehditlerle karşı karşıya... Aşırı nüfus artışı, enerji kıtlığı, küresel ısınma çevre kirliliği, su kıtlığı, ekonomik buhranlar, kontrol edilemeyen salgınlar gibi sorunlar hepimizi tehdit ediyor. Birçok insan bu durumların ortaya çıkmasını önlemek için uğraşmasına rağmen sosyal ve çevresel problemlerin devam etmesinin nedeni, dünyanın zengin kaynakalarının çoğunun bir kaç güçlü devletin ve onların finansal çıkarları için kullanması.
Eğer hala devam eden uluslararası sorunların sona ermesini istiyorsak, Dünya’yı ve onun zengin kaynaklarını parsellemek yerine tüm insanlğın ortak mirası olarak kabul etmeliyiz.
Bu amaca ulaşmak için neler yapıyorsunuz?
Zeitgeist hareketi ve Venüs Projesi hızla büyüyor ve her gün yüzlerce kişi katılıyor. Her Çarşamba ABD’de yayınlanan radio programında proje ve fikirlerimizi anlatıyoruz. Danimarka’dan İngiltere’ye hatta Meksiya kadar uzanan paneller düzenliyoruz. 2010 yılında ise tüm dünyayı gezmeye başlayacağız. ‘Satılık gelecek’ ve ‘Dünya 2.0’ adlı iki film şu an yapılıyor. Venüs Projesi hakkında detaylı bilgileri bu filmlerle de paylaşacağız. Venüs Projesi’nin dizayn takımın başında olan Andrew Buxton benim çizimlerimi hayata geçrmek için oldukça çaba sarfediyor. Projedeki binlerce kişi insanlara bu fikri tanıtmak için çalışıyor.
 |
İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında ABD'yi çağ atlatan bir çok tasarımda Fresco'nun imzası var. |
KAYNAĞA DAYALI EKONOMİ
Bahsettiğiniz gibi Venüs Projesi’nde paraya dayalı sistem tamamen ortadan kalkıyor fakat bu projenin hayata geçemsi için çok büyük miktarda para gerekiyor. Bu bir çelişki değil mi?
Evet öyle. Fakat günümüzde bütün hizmet ve ürünlerin parasız karşılandığı kaynak bazlı bir ekonomik sistemde yaşamıyoruz. Aslında dünyada kaynak bolluğu var. Bizim kaynakları paylaştırma fikrimiz parasal hiç bir sisteme bağlı olmayacak ve piyasa ekonomisinin yarattığı ‘kısıtlı kaynak’ yalanını ortadan kaldıracak.
Bugün çok yüksek teknolojiye saihibiz. Fakat sosyo-ekonomik yapımız çağ atlamamıza engel oluşuturuyor. Tamamen borçsuz ve herşeyin bol bulunduğu bir dünya yaratabiliriz. Teknolojinin ve bilimin insanlar için ve zekice kullanımıyla yüksek refah seviyesinde, çevreci bir toplum oluşturmak istiyoruz. Bunu gerçekleştirebilecek paramız yok, fakat ihtiyacımızdan fazla kaynağımız var dünyada. Bu nedenle kaynak bazlı ekonomiyi savunuyoruz.
Venüs Projesi'nin bir yaptırım gücü yok. Bize düşen dünya için iyi olacağını düşündüğümüz fikirleri kamuoyuyla paylaşmak. Fikirlerin beden bulması için insanların bu fikre inanmasına ve anlayışına ihtiyacımız var. Tüm dünya için bu şekilde uygulanabilir planı olan başka kimse yok. Evet şu anki parasal sistemde finansal desteğe ihtiyacımız var fakat insanların projeyle ilgili fikirleri konuşup paylaşaması bile bahsettiğmiz toplumun temellerini atıyor. Bizde bu fikirlerin paylaşımı için filmler başta olmak üzere tüm interaktif paylaşım olanaklarını kullanıyoruz.
Hareketiniz giderek sosyal bir olaya dönüşüyor. Herhangi bir hükümetten veya sivil toplum kuruluşundan destek geldi mi?
Hiçbir hükümet ve topluluktan destek almıyoruz şu anda.
Hareketiniz filmden sonra özellikle internet ortamında paylaşılan videolarla çığ gibi büyüdü. Bu olay interaktif paylaşım çağı için ilk işaretler olablir mi sizce?
Evet internet, büyük medya kuruluşları tarafından ihmal edilmesime rağmen fikir ve bilgi paylaşımı için en büyük umudumuz.
Hareketinizle New Age akımı arasında bir bağlantı var mı?
Hayır, hiç bir bağlantı bulunmuyor. İnsanlığın yön ve amaç algısını değiştirmesi ve güncellemesi gerekiyor. Temel problem insanoğlunu doğadan ayrı bir varlık gibi düşünmek. Oysa bütün değerlerimiz, inançlarımız ve davranışlarımız doğal bir süreç olduğu kadar doğanın kanunlarının bir parçası. Hepimiz dünyada varolan genel bilinçin küçük parçalarıyız.
New Age akımının idealistliği ve insanlık yararına düşünceleri lafta kalıyor ve arzularına ulaşmak için amaç ve metodları bulunmuyor.
Zeitgesit hareketinin ve Venüs Projesi’nin Türkiye'deki durumu hakkında düşünceleriniz neler?
Türkiye’de Zeitgeist hareketi ve Venüs Projesi çok fazla destek aldı. Bir çok gönüllü, hareketimize katıldı. Onların katılımıyla Venüs Projesi büyümeye ve gelişmeye devam ediyor.
 |
Venüs Projesi'nden çizimler |
Jacques Fresco Kimdir?
1942 yılında şu anki adı Revell-Monogram olan Revell Plastics Company'de Lou Glaser ile birlikte çalışmaya başladı. Bazı konularda sonradan fikirleri uyuşmasa da havacılık ve uzay araştırma-geliştirme, mimarlık, verimli otomobil tasarımları, çıplak gözle görülebilen üç boyutlu görüntü yansıtma yöntemleri ve üç boyutlu röntgen cihazları gibi tıbbi ekipman tasarımı alanlarında çalıştı. Kendini eğitmiş bir endüstri tasarımcısı olan Fresco aynı zamanda sosyal mühendis, mucit, yazar ve dünyanın en önemli fütüristlerinden biri olarak gösteriliyor. 2008 yılında ülkemizde gerçekleşen Fütüristler Zirvesi'ne konuşmacı olarak katılmıştı. Fütüristler Zirvesin'de Fresco'nun en akılda kalıcı cümlesi; "2. Dünya Savaşı'nın başında ABD'nin elinde 600 kadar birinci sınıf savaş uçağı vardı. Bir sene içinde, 90,000 den fazla uçak yapılarak bu eksikliğin üstesinden gelindi. 2. Dünya Savaşının başında soru şuydu: Savaş için gereken donanımı üretmemizi sağlayacak yeterince finansal kaynağımız var mı? Cevap: Hayır'dı. Ne yeterince para ne de yeterince altın vardı; Ancak gereğinden fazla doğal kaynak vardı. Varolan kaynaklar sayesinde savaşı kazanmaya yetecek yüksek üretim ve etkinlik sağlandı. Maalesef bu sadece savaş zamanlarında dikkate alınıyor" oldu.
Jacque Fresco 13 Mart 1916 yılında dünyaya geldi. Büyük Buhran sonrası eğitimi bırakıp kendi Rotor Craft Helikopter Şirketi'nde profesyonel iş yaşantısına başladı. Amerika Birleşik Devletleri'nin Ohio eyaletinin Dayton şehrinde Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü'nde ve Kaliforniya eyaletinde Los Angeles şehrinde Raymond De-Icer Şirketi'nde 'askeri tasarım ve geliştirme birimi'nde hizmet verdi. Birçok şirkette çeşitli görevler üstlendi. Hollywood'da Art Center School'da sinema endüstrisi alanında teknik danışman olarak görev yaptı ve endüstriyel tasarım üzerine dersler verdi.
