1
00:00:06,000 --> 00:00:09,000
2009'da internet ile
2
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
e-postalar gönderebiliyoruz, arama yapabililiyoruz
3
00:00:13,000 --> 00:00:16,000
ve ilgilendiğimiz konularda tartışmalar yapabiliyoruz.
4
00:00:16,000 --> 00:00:19,000
Hatta bankacılık işlemlerimizi bile gerçekleştirebiliyoruz.
5
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
Fakat bugün sahip olduğumuz bütün bu avantajlar
6
00:00:21,000 --> 00:00:24,000
50 yıl önce sadece bir hayalden ibaretti.
7
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
Bu aşamaya nasıl geldiğimizi anlamak için
8
00:00:27,000 --> 00:00:30,000
haydi 1957'ye geri dönelim,
9
00:00:30,000 --> 00:00:32,000
her şeyin başlangıcına.
10
00:00:32,000 --> 00:00:37,000
1957'den önce, bilgisayarlar sadece tek işlem üzerinde çalışabiliyorlardı.
11
00:00:37,000 --> 00:00:39,000
Bu işleme "Batch Processing (Toplu işlem) " denirdi.
12
00:00:39,000 --> 00:00:42,000
Elbette, bu işlem bayağı verimsizdi.
13
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
Bilgisayarlar gitgide büyürken,
14
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
özel soğutma odalarında saklanmaları gerekmekteydi.
15
00:00:47,000 --> 00:00:51,000
Bu yüzden geliştiriciler bilgisayarlarla direk olarak çalışamıyordu.
16
00:00:51,000 --> 00:00:55,000
Özel uzmanlar aradaki iletişimi sağlamak zorundaydılar.
17
00:00:55,000 --> 00:00:57,000
Programlama bu dönemde el ile yapılıyordu
18
00:00:57,000 --> 00:01:00,000
ve bilgisayarla bağlantı dolaylı olarak sağlanıyordu.
19
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
Bu da bir çok hataya sebep olup,
20
00:01:02,000 --> 00:01:05,000
zaman kaybına ve yazılımcıların sinirlerinin yıpranmasına yol açıyordu.
21
00:01:07,000 --> 00:01:10,000
1957'ye büyük bir değişim damgasını vurdu.
22
00:01:10,000 --> 00:01:12,000
Uzaktan erişime olanak sağlandı.
23
00:01:12,000 --> 00:01:16,000
Böylece geliştiriciler direk bilgisayar üzerinde çalışabilir hale geldiler.
24
00:01:17,000 --> 00:01:20,000
Yine bu dönemde time sharing (zaman paylaşımı) fikri ortaya çıktı.
25
00:01:20,000 --> 00:01:23,000
Bu bir bilgisayarın işlemci gücünü
26
00:01:23,000 --> 00:01:28,000
çoklu kullanıcıya paylaştıran ilk bilgisayar tasarımı.
27
00:01:33,000 --> 00:01:36,000
4 Ekim 1957'de Soğuk Savaş sırasında
28
00:01:37,000 --> 00:01:39,000
ilk insansız uydu Sputnik I
29
00:01:39,000 --> 00:01:41,000
Sovyetler Birliği tarafından yörüngeye yerleştirildi.
30
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
Füzeler tarafından vurulma korkusu gerekli olan teşviği sağladı.
31
00:01:46,000 --> 00:01:48,000
Amerika'nın gelişmiş teknolojisini koruma amacıyla
32
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
Şubat 1958'de Savunma Bakanlığı tarafından
33
00:01:53,000 --> 00:01:55,000
İleri Araştırma Projeleri Ajansı kuruldu.
34
00:01:56,000 --> 00:02:00,000
Bu dönemde bilgi sadece insanlar tarafından aktarılabilirdi.
35
00:02:00,000 --> 00:02:03,000
DARPA bilgi transferini hızlandırmak ve
36
00:02:04,000 --> 00:02:06,000
araştırma sayısını artırmak için
37
00:02:06,000 --> 00:02:10,000
geniş kapsamlı bir bilgisayar ağı oluşturmayı planladı.
38
00:02:10,000 --> 00:02:13,000
Bu ağ ARPANET'ti.
39
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
İnternetin geçmişinde önemli,
40
00:02:16,000 --> 00:02:19,000
3 ayrı konsept geliştirildi.
41
00:02:19,000 --> 00:02:23,000
Amerika'da Askeri Ağ RAND şirketi tarafından,
42
00:02:24,000 --> 00:02:28,000
İngiltere'de şirket ağı Ulusal Fizik Laboratuarı tarafından,
43
00:02:28,000 --> 00:02:32,000
ve Fransa'da bilimsel ağ CYCLADES tarafından geliştirilmişti.
44
00:02:33,000 --> 00:02:38,000
Bilimsel, askeri ve şirket konsept ağları gişirimleri
45
00:02:38,000 --> 00:02:41,000
günümüz modern internet'inin temelini oluşturdular.
46
00:02:44,000 --> 00:02:46,000
ARPANET ile başlayalım;
47
00:02:46,000 --> 00:02:48,000
bu ağlara en fazla benzeyeni ile.
48
00:02:48,000 --> 00:02:51,000
1966'da geliştirildi.
49
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
Üniversiteler genellikle bilgisayar paylaşımı
50
00:02:53,000 --> 00:02:55,000
konusunda dikkatli idiler.
51
00:02:55,000 --> 00:02:58,000
Bu yüzden küçük bilgisayarlar, ana bilgisayarların önüne koyulurdu.
52
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
Bu bilgisayar, Interface Message Processor (Arayüz ileti işlemci)
53
00:03:02,000 --> 00:03:04,000
ağ hareketlerinizini kontrol ederken,
54
00:03:05,000 --> 00:03:10,000
anabilgisayar sadece dosya ve programları yüklemekteydi.
55
00:03:10,000 --> 00:03:14,000
Aynı zamanda IMP'ler anabilgisayarlar için bir arayüz görevi görüyorlardı.
56
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
IMP'ler arasında ağlar kurulduğundan beri
57
00:03:17,000 --> 00:03:20,000
IMP sub-net adını almaya başladılar.
58
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
Bilgisayarlar arasındaki ilk iletişim protokolü,
59
00:03:23,000 --> 00:03:27,000
Ağ Çalışma Grubu tarafından geliştirilen Network Control Protocol oldu.
60
00:03:27,000 --> 00:03:33,000
Daha sonrasında NCP yerini daha verimli olan Transmission Control Protocol'üne bırakmıştır.
61
00:03:33,000 --> 00:03:38,000
TCP, dosya aktarımının standartlarını belirledi.
62
00:03:38,000 --> 00:03:40,000
Hadi kısaca İngiltere'ye de göz atalım.
63
00:03:41,000 --> 00:03:45,000
NPL ağı ticari temellere göre tasarlanmıştı.
64
00:03:45,000 --> 00:03:49,000
Birçok kullanıcı ve dosya aktarımı yapılması bekleniyordu.
65
00:03:49,000 --> 00:03:55,000
Dosyanın tamamını gönderip yüklemek yerine parçalara ayırıp
66
00:03:55,000 --> 00:03:58,000
istemcinin bildigisayarında birleştiriliyordu.
67
00:03:59,000 --> 00:04:01,000
Böylece Paket-anahtarlaması ortaya çıktı.
68
00:04:06,000 --> 00:04:12,000
1962'de Amerikan Hava Kuvvetleri Küba'da
69
00:04:13,000 --> 00:04:16,000
kısa ve uzun menzilli füzeler olduğunu keşfetti.
70
00:04:16,000 --> 00:04:19,000
Böylece nükleer saldırı korkusu yayıldı.
71
00:04:19,000 --> 00:04:24,000
O dönemde, bilgi sistemlerinin merkezi bir ağ mimarisi vardı.
72
00:04:25,000 --> 00:04:28,000
Bir saldırıdan korunmak için
73
00:04:29,000 --> 00:04:32,000
merkezi olmayan bir ağ mimarisi geliştirilmeliydi
74
00:04:32,000 --> 00:04:37,000
Bir düğümün kaybedilmesi durumunda iletişim
75
00:04:37,000 --> 00:04:41,000
radyo dalgaları ile sağlanabiliyordu.
76
00:04:41,000 --> 00:04:46,000
Fakat bu durum atom saldırısı sırasında problem oluşturmaktaydı.
77
00:04:46,000 --> 00:04:52,000
Sebebi de iyonosferin atom saldırısından etkilenmesi ve radyo dalgalarının çalışmaması.
78
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
Bu yüzden doğrudan dalga kullanmak zorunda kaldılar
79
00:04:54,000 --> 00:04:58,000
ama doğrudan dalga geniş bir menzile sahip değildi.
80
00:04:58,000 --> 00:05:01,000
Dağıtılmış ağ modeli daha iyi bir çözümdü.
81
00:05:01,000 --> 00:05:06,000
Böylece uzun mesafeler minimum müdahele ile korunabilirdi.
82
00:05:06,000 --> 00:05:12,000
Fransız ağı CYCLADES gelişimi ile başka bir dönüm noktasına daha geçildi.
83
00:05:12,000 --> 00:05:15,000
CYCLADES'in bütçesi ARPANET'ten daha azdı
84
00:05:15,000 --> 00:05:17,000
ve daha az düğüm'e sahipti.
85
00:05:17,000 --> 00:05:22,000
Diğer ağlar ile bağlanma üzerine yoğunlaştılar.
86
00:05:22,000 --> 00:05:27,000
Böylece İnternet terimi doğdu.
87
00:05:27,000 --> 00:05:32,000
Ayrıca CYCLADES tasarımı ARPA ve NPL'den daha uzağa gidebiliyordu.
88
00:05:32,000 --> 00:05:36,000
İstemci ve sunucu arasındaki iletişimi sağlarken,
89
00:05:36,000 --> 00:05:39,000
bilgisayarlar aracı olarak değil
90
00:05:39,000 --> 00:05:42,000
basit bir düğüm olarak hizmet edecekti.
91
00:05:42,000 --> 00:05:45,000
CYCLADES Protokolü bütün makinelerin,
92
00:05:45,000 --> 00:05:48,000
donanımsal olarak oluşturulan fiziksel bir katman aracılığıyla
93
00:05:48,000 --> 00:05:51,000
alıcı ile doğrudan bağlantı kurmasını yani
94
00:05:51,000 --> 00:05:54,000
"bire-bir" bir yapı oluşturulmasını sağladı.
95
00:05:54,000 --> 00:05:57,000
CYCLADES ağının giderek yayılması
96
00:05:57,000 --> 00:06:00,000
ve uyumsuz iki ağı yönetebilmesi
97
00:06:00,000 --> 00:06:03,000
bu bağlantının önemini arttırdı.
98
00:06:03,000 --> 00:06:07,000
Telefon şirketleri servis ile iletişimi sağlayan
99
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
X.25 Protokolünü geliştirdiler
100
00:06:10,000 --> 00:06:14,000
ve aylık bir ücret karşılığında kullanıcılara sundular.
101
00:06:16,000 --> 00:06:22,000
DARPA'nın geliştirdiği İletim Denetim Protokolü bilgisayarları ağ geçidi ile birbirine bağlıyordu
102
00:06:22,000 --> 00:06:26,000
ve Uluslararası Standartlaştırma Örgütü
103
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
OSI referanslı bir model geliştirdi.
104
00:06:29,000 --> 00:06:32,000
OSI'nin gelişmesi ile
105
00:06:32,000 --> 00:06:36,000
ağın standartlaşması için
106
00:06:36,000 --> 00:06:40,000
ayrı kanallarda parçalara bölündü.
107
00:06:40,000 --> 00:06:45,000
Sonuç olarak TCP OSI referans modelinin özelliklerini kabul etti
108
00:06:45,000 --> 00:06:48,000
ve TCP-IP Protokolü oluştu.
109
00:06:48,000 --> 00:06:53,000
Bilgisayar ağlarının arasında uyumluluğun bir standartı oldu
110
00:06:53,000 --> 00:06:58,000
ve sonunda bütün ağlar birleşerek İnterneti yarattılar.
111
00:06:58,000 --> 00:07:02,000
28 Şubat 1990 tarihinde ARPANET donanımı çıkarıldı
112
00:07:02,000 --> 00:07:08,000
fakat İnternet büyümeye ve gelişmeye devam etti.
